YAŞLILARDA TRAVMA
Epidemiyolojisin incelediğimizde tüm travmaların %10’udur. En sık düşme sonucu oluşur. Postural instabilite, duyu zayıflaması, ilaçlar, hastalıklar düşmenin temel sebepleridir. İkinci sıklıkta motorlu araç kazaları ve yaya kazaları bulunur. Ölümcül olma oranı % 53 tür bu yüzden ciddi bir yaklaşım ister. Başlangıç yaşamsal bulguları stabil bile olsa ciddi travma gibi ele alınmalıdır. Otonom disfonksiyon, ve ilaçlar taşikardik ve hipotansif yanıtı baskılayabilir Minör travmalar ciddi yaralanmaya yol açabilir. Hastaneye yatış oranları yüksektir Geçmiş tıbbi öykü, ilaçlar öğrenilmelidir.
Öncelikle anatomik varyasyonlar akılda tutulmalıdır. akma dişlerin hava yolunu zorlayacağı unutulmamalıdır. Servikal artroz boynu ve hava yolunu zorlar bu yüzden boyuna uygun pozisyon verilmelidir. Kemikler kırılgandır o yüzden dikkatle incelemek gerekir. Yaşamsal parametreler ise sık aralıklarla takip edilmelidir.
KAFA TRAVMASI
Kortikal atrofi vardır bu yüzden bilişsel fonksiyonları değerlendirmek güçtür. Beyin hacmi azalır bu da epidural kanama olasılığını azaltırken subbdural kanama olasılığını arttırır. Yaşlı ve kafa travmalı hastalarda beyin tomografisi daha sık kullanılmalıdır.
SERVİKAL TRAVMA
Servikal artroz nedeniyle yaşlılarda boyun ağrısı zaten vardır bu durumda ağrıya dayanan değerlendirme yetersiz kalabilir. Bu yüzden kuşku duyulan hastalara boyunluk takılmalı ve grafi çekilmelidir. Eğer kırık şüphesi varsa servikal bilgisayarlı tomografiyle görüntülenmelidir
TORAKS TRAVMASI
Kot kırığı en sık görülen yaralanmadır. Ciddi ağrıya yol açar. Ağrı tedavisi sağlanmalıdır. Pulmoner kontüzyon, hemopnömotoraks daha zor tolere edilir. Solunum sayısı 40/dk’nın üzerindeyse entübasyon düşünmek gerekir. İleriki dönemlerde enfeksiyona dikkat etmek gerekir.
KARIN TRAVMASI
Karın muayene bulguları güvenilir değildir. Alt kot kırığı ya da pelvik travma varsa karın travması da varmış gibi davranılmalıdır. FAST (ultrasound) ilk tetkik olarak uygundur. Stabil hastalarda tomografi ve stabil olmayan hastalarda DPL ya da doğrudan cerrahi gereklidir.
EKSTREMİTE TRAVMASI
Kırığa eğilim artmıştır. Uzun kemik kırıklarının iyileşmesi uzun süre alabilir. Kötü iyileşme olabilir. Mortalite ve morbidite yüksektir. Yaşam konforunu azaltırlar. Erken cerrahi tedavi planlanması için ortopedi konsültasyonu uygundur.
ÖZEL DURUMLAR
Kardiyovasküler hastalıklar sıvı tedavisini tehlikeli duruma getirir. Hızla verilen çok miktarda sıvıyı tolere edemeyebilirler. 1-2 litre bolus sonrası invazif monitörizasyon eşliğinde devam edilmesi uygundur. Kan transfüzyon eşiği düşük tutulmalıdır. Hastaneye yatanlarda sepsis önemli ölüm nedenidir. Yaşlı hastalarda erken invazif monitörizasyonla mortalitede sekiz kat azalma tespit edilmiştir. Yaşlı çoklu travma hastası için akciğer, pelvis, servikal grafi, baş ve karın tomografisi acil serviste alındıktan sonra yoğun bakımda takip edilmesi en uygun yol olacaktır.