Amiyotrofik Lateral Skleroz yani ALS, ilerletici bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalık tamamıyla motor sinirleri etkiler. Motor sinirler beyinden omuriliğe oradan ise kaslara giderek hareketleri düzenler.
Motor sinirleri etkilemekte olan bu hastalık kas hareketlerine engel olur. Hastalığın ileri evrelerinde ise felç gerçekleşir. Buna rağmen çoğunlukla akli yetenekler etkilenmemektedir. Hastalığın isminin anlamı omurilikte kasları beslemekte olan lateral (yan) taraftaki sinilerin zarar görmesi ile kasların beslenememesi ve katılaşmasıdır.
ALS Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın başlangıcındaki belirtiler çok hafif olduğu için çoğu zaman fark edilemeyebilir. Hastalık özellikle bacak ve kollarda olmak üzere kas güçsüzlüğü ile başlamaktadır. Nefes alma, çiğneme ve konuşma etkilenir. Yutmada bozulma sonucunda, ağızda tükürük birikmesi nedeniyle konuşmada zorluklar yaşanır. Kaslar sinirler tarafınca uyarılmadığında yapısı bozulur be iş görmez bir hale gelir. Bacaklar ve kollar incelir. Özellikle ayak ve le kaslarında kramp ve seğirme yaşanabilir. Kişi bacak ve kollarını iyi bir şekilde kullanamaz. Kontrol edilemeyen gülme ve ağlamalar olabilir.
Başlangıç belirtileri her insanda aynı şekilde görülmemektedir. Kimi hasta eşyaları kaldırmakta zorluk yaşar, kimi hasta konurken kelimeleri yuvarladığını fark eder, kimisi de halının saçaklarına takılmaya ve tökezlemeye başlar. Kas zafiyeti ilk olarak bir kas grubundan başlar ve zaman içerisinde yavaş yavaş diğer kas gruplarına da yayılır. Hastalığın ilerlemesi ve kaslardaki iş görememenin derecesi hastadan hastaya değişim gösterir. Solunum kaslarının gittikçe daha fazla etkilenmesi ve buna bağlı olarak solunum güçlüğü hastalıkta gelinen son aşama olmaktadır.
Hastalıkta genel olarak cinsel işlevler, idrar ve barsak işlevleri ve duyular etkilenmez. Kişinin zihni yetenekleri normaldir. Kalp kası zarar görmez. Göz kasları çoğu zaman en son etkilene kas olmaktadır, kimi zaman ise hiç etkilenmez.
ALS Tanısı Nasıl Konulur?
ALS nöroloji olarak adlandırılan sinir hastalıkları uzmanlığı gerektirmekte olan bir hastalıktır. Hastalık pek çok sinir ve kas hastalığı ile karıştırılabildiği için teşhis konulması uzun zaman olabilir. Teşhiste elektromiyogram ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemlerinden, kastan parça alarak değerlendirilmesinden ve kan incelemesinde yararlanılabilir.