Uyku apnesi, koah ve benzeri solunum hastalıklarında, vücudun oksijen alışverişini sağlamak için bazı yardımcı cihazlar kullanılır. Bu cihazlardan bazıları yapay akciğer görevi görürken bazıları ise havadaki oksijeni ayrıştırarak hastanın sağlıklı bir solunum yapmasını sağlar. Hastalıkların daha ileri seviyelere taşınmaması için bu cihazların bilinçli ve doğru bir şekilde kullanılması gerekir.
CPAP Cihazı Nedir?
Devamlı Pozitif Havayolu Basıncı (CPAP-Continuous Positive Airway Pressure) okunuşu “sipap” şeklindedir. CPAP cihazı esasen havayı artırılmış basınç ile ileten bir pompadır. Bu tedavinin temel şekli, tüm gece boyunca sabit veya yoğun basınç ileten sabit CPAP terapisidir. Hastanın havayoluna göre değişerek gece boyunca basıncı ayarlayan Otomatik Pozitif Havayolu Basıncı (APAP-Automatic Positive Airway Pressure) alternatif tedavi yöntemidir. Diğer bir alternatif ise eksale durumunda daha az basınç inhale durumunda daha yüksek basınç sağlayan Bi-Level Terapi (BiPAP) dir. CPAP kullanıcıları için en konforlu seçenek yüksek basınç sağlayan cihazlardır.
Cpap uyku esnasında solunumda sıkıntı yaşayan kişilerin, üst solunum yollarını açarak daha rahat bir şekilde solunum yapmasını sağlayan bir cihazdır.
Bu cihaz hastanelerin yoğun bakım ve acil servislerinde sıklıkla kullanılır. Gelişen teknoloji sayesinde hastanelerde olduğu gibi evde de kullanılmaya başlanmıştır. Evde kullanırken tıbbi bir müdahalede bulunacak kişi olmadığı için kullanımına ve bakımına son derece dikkat edilmelidir.
İlk önce uygun hava basıncı miktarını öğremek için 1 gece uyku laboratuvarlarında hastanın solunum fonksiyonları izlenir. Cpap kullanmaya başlayan hastalar ilk başlarda uyumakta biraz zorlanabilir ve cihaza adaptasyon süresinde zorlukluk yaşayabilirler fakat Cpap cihazı bir tedavi değil, her gece kullanılması gereken bir cihazdır. Cihaz boğazdaki hava basıncını artırtığı için nefes alırken solunum yolunda çökme yaşanmaz.
CPAP Cihazı Nasıl Kullanılır?
Cpap Cihazı kullanmaya başlayan hastalar, maske ile çeşitli seviyelerde basınçlı hava akış jeneratörü sayesinde daha rahat bir uyku çeker. Hasta temiz havayı solur ve maskedeki çıkış portundan aldığı havayı verir. Birkaç günlük düzenli kullanımdan sonra gün içindeki uyku hali giderilmiş olur. Deneme süresi genellikle 2-3 gece olarak önerilir. Kullanımına başlandığında gece boyunca maskeyi takılıp, durumu monitörden takip edilir. Bazı hastalar cihaza çok kısa sürede uyum sağlarken bazı hastaların ise uyumu pek kolay olmaz. Bunun nedeni maskeden kaynaklanmaktadır. Hasta kendine uygun cpap maskesini seçmezse cihazdan gerekli verimi alamayacaktır.
Cpap tedavilerinin etkileri genellikle uyku yapısının düzeltilmesi, Apne ve Hipopnelerin ortadan kaldırılması şeklinde olur.
Cihazı kullanılırken, cihazın nerede konumlandırıldığı önemlidir. Cihaz, motorun hava almasını önleyecek şekilde bez veya halı gibi nesnelerin üzerine konmamalıdır.
Cihazın kullanımı maske yardımıyla olur. Genelde üst solunum yolu tıkandığı için nazal maske ile kullanılması önerilir. Kullanımına başlanmadan önce yetkili teknik servis tarafından cihazın basınç ayarları yapılır. Daha sonra maske kurulumu yapılarak cihaz kullanıma hazır duruma getirilir. Yetkili teknik servis ayarları yaptıktan sonra hasta, maskeyi ayarlar ve sadece cihazın açma düğmesine basarak cihazı kullanmaya başlar. Hastanın cihazla ilgili yapacağı tek şey filtre ve nemlendirici temizliğidir. Filtrenin 2 haftada bir temizlenmesi gerekirken cihazın su kabının her gün temizlenmesi gerekir. Bunun dışında yapılacak tüm bakımlar senede 1 defa teknik servis tarafından yapılır.
BPAP Cihazı Nedir?
Bpap cihazları, cpap cihazlarına alternatif olarak geliştirilmiştir. Sabit basınçlı cihazlardır. Cpap cihazından farklı olarak iki yönlü hava basıncı sağlar. Yani solunum boyunca nefes almada ve vermede farklı basınç verir. Böylece hastanın yüksek basınca karşı toleransı artar. Yüksek basınca karşı nefes vermekte zorlanan hastalar için kullanılır. Non-invazif şekilde kullanımı mevcuttur.
BPAP Cihazı Nasıl Kullanılır?
Bpap cihazının da kullanımı cpap cihazından pek farklı değildir. Yetkili teknik servis tarafından cihazın gerekli ayarlamaları yapıldıktan sonra, kullanılacak olan maske türü seçilir ve cihaza takılır. Bpap cihazı nazal maskenin yanı sıra ora-nazal maske ile de kullanılabilir. Uzun süreli bir kullanım sağlayabilmek için bakımına da dikkat edilmelidir.
Bpap cihazı akım transduserisayesinde hastanın inspiratuarve ekspiratuareforuna yanıt verir. Akım transduserindengelen veriler sürekli olarak işlenir ve otomatik ayarlamalaryapılır. Bu düzeltmeler inspiratuar eforlara karşı yüksek duyarlılık sağlar ve sistemdeki kaçakları hızla düzeltmede yardımcı olur.