CRP, insanlarda ani kalp durması ya da nefes alamama gibi vakalarda, hayata döndürmek amacı le uygulanan ilk yardım yöntemidir. CPR; Kardiyopulmoner Resüsitasyona’nın kısaltılmış halidir. Kardiyo kalp, Pulmoner ise akciğerler anlamına gelmektedir. CPR uygulaması kalbin aniden durması ya da nefes almama gibi acil vakalarda uygulanan yöntemler bütünüdür. Aynı zamanda kalp masajı da denilmektedir. Kişilerde ani kalp ya da nefes alamama gibi durumlarda en geç ilk dört dakika içinde CPR uygulaması yapılırsa eğer, hastanın % 7 kadar hayata geri dönme şansı vardır. Kalp durmasından dolayı olan ölümlerin CPR uygulaması yapılmadan ve hastaneye zamanında yetişemeden kaynaklanmaktadır. Bilinçli yapılan bir CPR uygulamasında hastaların yaşama şansı biraz daha yüksektir.
CPR Ne Zaman Yapılır?
Kardiyak arrestlerin vakasının % 75 ‘i evlerde meydana geldiği söylenilmektedir. Kardiyak arrest vakasında kalp aniden durur. Böyle bir durum söz konusu olduğunda vakit kaybetmeden 112 Hızır acil servisin aranması gerekir. Ancak acil servis gelinceye kadar, hastanın hayatta kalabilmesi için CPR uygulaması uygulanmalıdır. Kalbi duran bir hastaya zamanında CPR uygulanmadığı zaman, hastanın beyni 5 ila 10 dakika içinde zarar görmesi söz konusudur. CPR uygulaması, hastanın ağzına ağız yolu ile hava üflenmesi ve göğsüne el ile baskı uygulanması yöntemiyle uygulanmaktadır. Hastanın ağzına hava üfleme yöntemi ile hastanın akciğerlerine hava gitmesi sağlanırken, göğsüne baskı uygulamak ise kalbin kan pompalamaya devam ettirmesini sağlamaktadır.
CPR Uygulaması Nasıl Yapılır?
Yetişkin bir hastaya CPR uygulaması şu şekilde yapılır;
Öncelikle hastaya sorular sorarak, sorulan sorulara cevap verip vermediği kontrol edilir. Eğer hastadan cevap alınmazsa vakit kaybetmeden CPR uygulamasına başlanır. Ancak CPR uygulamasına başlamadan önce mutlaka 112 acil servis aranması şarttır. CPR’ye başlarken hastanın başı geriye itilir ve çenesi yukarı doğrultularak, hastanın nefes alıp almadığı kontrol edilir. Hemen ardından hasta sırt üstü yere yatırılır ve elinizin biri ile hastanın alnı, diğer eliniz ile de hastanın çenesini tutarak, başını arkaya doğru ittikten sonra alt ve üst dişleri birbirine değinceye kadar çenesini yukarı doğru kaldırın ve 10 saniye hastanın nefes alıp almadığı kontrol edilir.
Hasta nefes hala almıyorsa, hemen hastanın burnunu eliniz ile ağzını da ağzınız ile kapatıp nefes alarak, 1 saniye boyunca hastaya kurtarıcı havayı üfleyin. Ağız yolu ile verilen kurtarıcı hava ile hastanın göğsü kalkması gerekiyor. Hastanın göğsü bir üfleme ile kalkamadığı zaman, üflemeye devam edilmelidir. Ancak ikinci üflemeden önce hastanın başı arkaya itilmeli, çenesi ise yukarı kaldırılmalıdır. Hastaya 2 kere ağız yolu ile nefes verildikten sonra göğüs kompresine başlanmalıdır.
Hastanın göğsüne eller üst üste gelecek şekilde koyularak, hastanın göğsüne yaklaşık 5 cm kadar aşağı indirilmek suretiyle hastanın göğsüne bastırılır. Bu şekilde hastanın göğsüne dakikada 100 kompres hızı ile yaklaşık saniyede bir defadan daha da hızlı şekilde olmak koşulu ile 30 kere baskı uygulanması gerekiyor. Bu şekilde hasta nefes alıp verene kadar ya da 112 acil servis gelinceye kadar 2 nefes şeklinde ve 30 baskı olarak CPR uygulamaya devam edin.
CPR Riskli Midir?
CPR’nin ölümcül bir riski yoktur. Aksine binlerce kişi CPR uygulaması sayesinde hayata geri dönmektedir. Ancak göğüs üzerine uygulanan baskı göğsü acıtır ya da kaburga kemiklerine kırılma olabilir. Bunun dışında hasta nefes almadığı için kusabilir. Böyle bir durumda hasta derhal yan çevrilerek kusmuğu temizlenmelidir. Ağzı ya da boğazı temizlendikten sonra hasta hala nefes almıyorsa CPR uygulamasına devam edilmelidir.