Vücudumuz ve ruh halimizdeji hemen hemen her değişimin, iç salgı (Endokrin) bezlerimizin salgıladığı hormonlar sayesinde gerçekleştiğini biliyormuydunuz? Çeşitli sebeplerden dolayı sağlıklı çalışamayan salgı sistemi ise günden güne daha çok karşımıza çıkan bir sağlık sorunu haline gelmektedir. Sürekli rastlanan metobolizma hastalıklarının da başlıca sebebleri arasında yer almaktadır.
Endokrin Sistemi Nedir?
Endokrin sistemi, iç salgı bezlerimizin oluşturduğu sistemin tıb dilindeki adıdır. İç salgı bezlerimizin metobolizmamızı çalıştırmak gibi bir çok görevi vardır. Bu görev listesi şu şekilde sıralanabilir:
- Büyüme
- Üreme
- Gelişme
- Hormon üretme
- Hormon salgılama
Hormonlar, hem biyolojik anlamda hemde piskolojik anlamda vücudumuzu yönetmektedir. Piskolojik anlamda yönetmekten kastımız, olaylara karşı verilen tepkiler ve benzeri durumlardır. Endokrin sisteminin elemanları aşşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:
- Hipotalamus
- Hipofiz
- Tiroid
- Paratiroid
- Pankreas
- Yumurtalıklar
- Böbrek üstü bezi
Endokrinolog Nedir?
Endokrinolog, endokrin sistemi sorunları üzere başvurabileceğiniz hekimdir. Endokrin sisteminde oluşan sağlık sorunlarının tansı ve tadivisi ile uğraşan hekimlerimiz, karmaşık ve kafa karıştırıcı sğlık sorunlarının çözümünü ararlar. Acil, aile hekimi veya ilgi alanı dışında bir doktora bu tür şikayetlerde bulunduğunuzda sizi direk olarak bir Endokrinoloğa sev edecektir.
Endokrin Bozucular Nelerdir?
Endokrin bozucular,hormonlarımızın ve sistem işlevlerinin dengesini bozan kimyasalların tıp dilindeki adıdır. Hayatın her alanında karşımıza çıkma ihtimali olan bu kimyasallar genel olarak sentetik ürünlerdir diyebiliriz. Doğal kabul edilecek nitelikte olan endkrin bozucular, sentetik olanlara nazaren vücuttan kolay atıldığı için kalıcı hasara sebep olmayan endokrin bozucular olarak kabul edilmektedir. Sentetik endokrin bozuculara geldiğimiz biraz daha ağır bir tablonun bizi beklediğini üzülerek söyleyebilirim. Sentetik endokrin bozucular, vücuttan kolay bir şekilde atılmadığı ve dokularda birikme ihtimalinin yüksek olduğu için uzun süreli hasarlar bırakibrler. Bu hasarlar nesilden nesile devam eden genetik hastalıklar şeklinde bile olabilmektedir. Bu nedenle durumun ciddiyetine çok geçmeden varmalı ve toplum olarak gerekli önlemleri biran önce almalıyız.
Endokrin bozucular kimin üzerinde nasıl etkiler bırakabilir diye sorudğumuzda, cevabın bu bozucularla hayatımızın hangi döneminde karşı karşıya geldiğimizle doğrudan ilişkili olduğunu görüyoruz. Genel olarak en ağır tahribatı anne karnın da bebekken karşılan bireylerin gördüğü tahmin edilmektedir. Kişi ne kadar fazla sentetik bozuculara maruz kalırsa ve bu maruz kalma süreci ne kadar çok uzarsa, oluşan hasarlar da o denli büyük ve kalıcı hasarlar olacaktır. Endokrin bozucu vakalarındaki en şanslım kişiler bu hastalıkla en geç dönemde karşılaşan kişilerdir. Yani endokrin bozucular hayatımıza ne kadar geç girerse önlem ve korunma ihtimalimiz o kadar iyi olacaktır.
Sentetik bozucuların kimyasallar olduğunu belirtmişitk. Peki bu kimyasallar hayatımızın neresinde genel olarak karşımıza çıkmaktadır? Gündelik hayatımızda kullandığımız bir çok hijyen ürünü ve hatta gıdalarda bile sentetik bozucu kimyasallar bulunabilir. Bu nedenle günümüz de endokrin bozucu vakalarının sayısı günden güne artmaktadır. Sürekli olarak kullandığımız, içinde sentetik endokrin bozucu buluna eşyalar ve ürünler şu şekilde sıralanabilir:
- Oyuncaklar
- Kumaş eşyaları ve giyisiler
- Kırtasiye malzemeleri
- Bakım ürünleri (Parfüm, şampuan,krem, duş jeli)
- Bitkisel ve hayvansal gıdalar.
Bu ürünleri sıralarken endokrin bozuculara karşı ne kadar yakın da olduğumuzu bir kez daha farkettim. Bu endokrin bozucular sevdiklerimize veya gerçekten ağır çaplı hasarlar vermektedir. Çocuklar için de oldukça hayati sayılabilecek riskler taşımaktadır. Bu riskler Obezite, erken ergenlikten başlayıp malesef ki kısırlığa kadar uzayabilen hasarlar olabilmektedir.
Endokrin hastalıkları son zamanlarda oldukça yaygınlaşmış ve raslan yaşı oldukça düşmüşütür. Tohaftır ki endokrin bozucu dahil olmak üzere eskiden yaşıları ilgilendiren bir çok hastalık şimdilerde çocuklarımızı dahi risk altına alıyor. Bu durumun en temel sebebi ise beslenme alışkanlığımızda doğal olan ürünlerden günden güne kopmamız ve yerine gıda boyaları ile dolup taşmış ürünleri tüketmemiz diyebiliriz. Bizden sonra yetişecek nesillerin, cocuklarımızın veya torunlarımızın geleceği için endokrin bozucu kimysallardan uzak durmamız ve mümkün olduğunca sağlıklı beslenmemiz gerekmektedir.
Sağlıklı Günler.