Baklava tipi havalı yataklar bası yaralarını engellemek amacıyla kullanılır. Havalı yataklar arasında en uygun fiyatlı model olduğu için çoğunlukla tercih edilmektedir. Ancak bu tip ürünleri hastada kullanırken çok dikkatli olmak gerekir. Yanlış şekilde kullanılırsa yatak yarası oluşumunu engellemek yerine hızlandırabilir veya vücudun diğer bölgelerinde de yara açılmasına neden olabilir. Doğru kullanıldığında hastaya faydalı olabilecek bu ürün yanlış kullanıldığında hastaya ciddi zararlar verebilir.
Üzerinde baklava dilimlerine benzeyen hava balonları olduğu için bu ürüne baklava tipi havalı yatak ismi verilmiştir. Normalde, havalı yatak şişirildiğinde hava kabarcıkları senkronize bir şekilde hareket etmelidir. Bir sıranın havası inerken diğerlerinin şişmesi gerekir. Ancak, kilolu bir hastada kullanıldığında oluşan ağırlıktan dolayı hava balonlarının arasındaki hava değişimi durabilir. Bazı dilimlerde 1-2 saat boyunca 0 (sıfır) basınç varken diğer dilimlerde basınç 400 mmHg’ye kadar çıkabilir. Bu da 1-2 saat boyunca aynı vücut bölgesine yoğun şekilde basınç uygulanması anlamına gelir. Cilt üzerine uygulanan basınç nedeniyle dokulara giden kan miktarı azalır ve bu durum yara oluşumu çok ciddi şekilde hızlandırır. Kılcal damarlara 35 mmHg’den yüksek basınç uygulanırsa kan akışı engellenir. Kan akışı yavaşlayan dokular çabuk yıpranır. Birkaç dakika içinde ciltte kızarıklık oluşabilir, birkaç saat içinde de yaralar açılabilir. Özellikle yaşlı insanların derisi inceldiği için pozisyon verirken veya kişisel bakım yapılırken cilt yüzeyi tahriş olabilir. Tahriş olmuş deride bası yarası daha da hızlı oluşur. Ayrıca konfor açısından bakılırsa baklava dilimlerinden bir kısmı çok düşük basınçtayken diğer kısmı çok yüksek basınçta olacağı için hasta rahat edemeyecek ve konforlu bir şekilde uzanamayacaktır.
Havalı yataklar, geçici veya kalıcı şekilde yatağa bağımlı olan hastaların vücudunda yara oluşmaması için kullanılır. Hastaların sağlık durumuna, kilosuna ve hareketliliğine göre farklı çeşitte havalı yatakların kullanılması gerekir. Uygun havalı yatak modeli kullanıldığında hastayı yatak yarasından korumak mümkün olmaktadır. Hastaya uygun olmayan modelde ürün kullanılırsa yeni yatak yaraları oluşabilir veya mevcut yaralar büyüyebilir. Bu nedenle hastanın durumu iyi şekilde analiz edilmelidir veya ona göre havalı yatak kullanılmalıdır. Baklava tipi, boru tipi veya pozisyon veren boru tipi havalı yataklar yatan hastaları bası yarasından korumak için geliştirilmiştir.
Özellikle baklava tipi havalı yatakların fiyatı diğer çeşitlere göre bayağı düşük seviyededir. Örnek vermek gerekirse pozisyon veren boru tipi havalı yatakların fiyatları baklava tipi olanların 10 katı civarındadır. Pozisyon vermeyen sadece boru tipi özellikteki havalı yataklar ise baklava tipi olanlardan yaklaşık 4-5 kat daha pahalıdır. Ürün modellerinin arasında ciddi bir fiyat farklı vardır. Durum böyle olunca çoğunlukla en uygun fiyatlı olan baklava tipi havalı yataklar tercih edilmektedir. Günümüzün ekonomik koşullarında en ucuz olan ürünü satın almak mantıklı görünebilir ancak her medikal ürün her hastaya fayda sağlamayabilir. Hatta üründen fayda beklerken hastaya istemeden zarar bile verilebilir. O nedenle hastanın durumu ve ihtiyaçları iyi bir şekilde incelenmeli ve doğru medikal ürünler ihtiyaca göre alınmalıdır. Baklava tipi havalı yataklar genelde kilolu olmayan, kısmen hareket edebilen ve arada bir yataktan kalkabilen hastalarda kullanılmalıdır. Aksi halde hastanın vücudunda hızlı bir şekilde yatak yaraları oluşabilir veya mevcut yaralar büyüyebilir. Böyle bir sorunla karşılaşan hasta yakınları hastanın yaşamı için tehlike oluşturan yaraları farklı yöntemlerle tedavi ettirmeye çalışacaktır. Vücutta bası yaraları oluştuktan sonra tedavisi oldukça maliyetli ve uzun sürer.
Baklava tipi havalı yataklar hem evlerde hem de hastanelerde kullanılabilir. Ancak bunları kullanırken bazı püf noktalarına çok dikkat etmek gerekir. Hastanelerde bile hala yanlış şekilde kullanıldığına dair iddialar mevcuttur. Birçok hasta yakınından hastanelerdeki yanlış kullanım nedeniyle hastalarının vücudunda yara açıldığına dair şikayetler dinliyorum. Eğer hastanın koşulları uygun değilse baklava tipi havalı yatak kullanmamak bazen hastayı yatak yarasından daha çok korur. Hastanelerde maddi imkansızlık nedeniyle her hastaya boru tipi veya pozisyon veren boru tipi havalı yatak tedarik etmek mümkün olmayabilir. Böyle bir durum söz konusuysa ve hastanın baklava tipi havalı yatak bası yarası riskini arttıracaksa ürünü hiç kullanmamak daha iyi olabilir. Eğer hastanız kiloluysa veya hareket kabiliyeti yoksa ve uzun bir süre hastanede yatarak tedavi görecekse baklava tipi havalı yatak kullanılmaması konusunda görevlileri uyarmanızı tavsiye ederim. Bunun yerine boru tipi havalı yatak veya pozisyon veren havalı yatak kullanılması daha doğru olacaktır.
Hastanelerdeki bazı yanlış uygulamalar nedeniyle hastaların vücutlarında bası yaraları oluşabilir. Bu durum, hastaları ciddi şekilde tehlikeye sokabilir. Yaraların tedavi sürecinin zorluğu hem hastayı hem de yakınlarını maddi ve manevi olarak yıpratabilir. Sadece hastanelerde değil hasta bakımı yapan tedavi merkezlerinde ve bakım evlerinde de bu sıkıntıyı yaşayan birçok kişi vardır. Hasta, tedavisine evde devam edecekse yine aynı koşullar geçerlidir ve ihtiyaca uygun medikal ürünlerin önceden tedarik edilmesi gerekir.
Boru tipi havalı yataklarda hava ve basınç değişkenliği dalga şeklinde olmaktadır. Yani bir boru hattı %100 doluyken sonrakiler %10 azalarak değişim gösterir. Bu tip havalı yataklar adını boru şeklinde birbirine paralel konumlandırılmış hava kanallarından almaktadır. Çalışma prensibi baklava tipi havalı yatağa benzer. Bir hava kanalı şişerken diğeri söner. Böylece cilt üzerinde oluşan basınç değişmiş olur. Basıncın azaldığı bölgelerde kan akışı hızlanır ve dokular oksijenlenir. Hücreler kendini hızla onararak yatak yarası oluşumunu engeller. Dokulara kan ulaşmadığında hücrelerin yıkımı hızlanır ve deride yaralar açılmaya başlar.
Bası yaralarının tedavi maliyeti çok yüksektir. Açık yaralar enfeksiyona açıktır ve mikrop kapabilir. Bu durum tedaviyi ve hastanın iyileşmesini zorlaştırır. Bası yaraları oluşmadan önce tüm tedbirleri almak hem maddi hem de sağlık açısından daha avantajlıdır. Hastanın durumu iyi analiz edilmeli ve ihtiyaçları doğru şekilde belirlenmelidir. Eğer hastanın yatak yaralarından korunmasıyla ilgili baklava tipi havalı yatak yeterli olacaksa kullanılabilir. Yazının içeriğinde belirttiğim gibi baklava tipi kriterlerine uymayan hastalar için de boru tipi veya pozisyonlu havalı yatakların tedarik edilip kullanılması gerekir. Sadece ürünü tedarik etmek değil doğru kullanım şeklini de öğrenmek gerekir. Yanlış ürün veya yanlış kullanım nedeniyle oluşan bası yaralarının tedavisi oldukça uzun süreceği ve hastayı çok fazla yıpratacağı için bu konuya hassasiyetle yaklaşmak gerekir.
Yorumlar
H. Fatoş Gür Akınoğlu 13 Haziran 2016 üzerinde 11:04 de (Düzenle)
Kesinlikle doğru bir bilgi. Annem 4 yıl önce yatağı bağımlı olduğunda baklava tipi yatak kullanmıştım. Çok fazla terliyordu. Kuyruksokumunda yara olunca, ameliyat sonrası boru tipi yatak aldım. Ama terlemenin önüne geçemiyorduk. İki yıl önce pozisyon veren yatak aldım. Hayatımız çok kolaylaştığı gibi, terleme de minimuma indi. Yatarak 4. Yılını bitirecek olan annemde başka bir yara olmadı. Her iki saatte bir kendimiz çeviriyoruz, her saat başında da yatağın çevirme fonksiyonunu kullanıyoruz.
Hasta yakınlarına, aşağı kayan hastayı yukarı çekmek için daima hastanın altına koltuk altından kalça altına gelecek şekilde yarım pike koymaları, onun altına da hastayı yukarı çekmek için, 3 m.lik elbise astarının iki ucunu uzunlamasına dikip, pikenin altına uzun sermelerini, bu şekilde hastayı yukarıta çok kolayca çekebileceklerini hatırlatmak isterim.
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 14 Haziran 2016 üzerinde 19:52 de (Düzenle)
H. Fatoş Gür Akınoğlu, merhaba. Tecrübelerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim. İyi günler.
Yanıtla
Ayşen Çapur
Ayşen Çapur 27 Eylül 2017 üzerinde 08:25 de (Düzenle)
Ben de katılıyorum bilgi doğru. 1 yıl önce öneriyle baklava tipi havalı yatak aldık. 4-5 gün sonra annemin cildinde kızarıklıklar başladı. Geçer, iyileşir dedik. kremler sürdük ama iyileşmedi. Yara oluştu. İyileştirmek için bir sürü para harcamak zorunda kaldık. Hastanın yattığı çarşaf katlanıp cildine temas etmesin. O zaman hızla yara oluyor. Hem derisi çabuk yıpranıyor hem de terden dolayı nemli kalıyor. Çarşafı olabildiğince gergin şekilde tutmaya çalışın.
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 28 Eylül 2017 üzerinde 18:44 de (Düzenle)
Ayşen Çapur, merhaba. Öncelikle geçmiş olsun. Çarşaf konusunda haklısınız. Çarşaf, belirli bir bölgede toplanırsa cilde baskı uyguluyor ve yara oluşumunu hızlandırıyor. O nedenle olabildiğince gergin tutmak gerekiyor. Ayrıca çarşaf kirlendikçe değiştirilmesi gerekiyor. Değiştirilmezse bakteri oluşumu hızlanıyor. Bu da yara sürecini hızlandıran etkenlerden bir tanesidir.
Yanıtla
Gökhan Şen
Gökhan Şen 8 Mart 2021 üzerinde 19:14 de (Düzenle)
Merhaba ben dmd kas hastasıyım boru tipi havalı yatak kullanmam uygun olur mu biraz belimin şeklini bo zar gibi oldu ama yatınca hiç acımıyor vücut um
Yanıtla
İrem AKKAYA
İrem AKKAYA 9 Mart 2021 üzerinde 12:52 de (Düzenle)
Gökhan Şen, merhaba. Boru tipi havalı yatak bası yaraları için önerdiğimiz bir hasta yatağıdır. Bir kas hastalığınız mevcut ise doktorunuza danışarak yatak seçini yapmalısınız.
Yanıtla
Sabire öncel
Sabire öncel 13 Şubat 2022 üzerinde 00:52 de (Düzenle)
Fatoş hanım hangi marka boru tipi yatak aldınız bu konuda bilgi ve kullandığınız yatağın kutu fot atabilirmisiniz birçok yatak var ve kararsız kaldık teşekkür ederim
Yanıtla
SY
SY 4 Ekim 2022 üzerinde 15:52 de (Düzenle)
Merhaba Fatoş Hanım,
“3 m.lik elbise astarının iki ucunu uzunlamasına dikip, pikenin altına uzun serme” kısmını biraz açıklar mısınız? Teşekkürler.
Yanıtla
Semra Özkan
Semra Özkan 30 Haziran 2020 üzerinde 14:50 de (Düzenle)
Merhaba,
Anneannemin 3 yıl önce geçirdiği kalça protez ameliyatından hemen sonra boru tipi havalı yatak almıştık. İyileşmesini takiben kendi yatağına geçti. Ancak pandemi süresince eskisi gibi hareketli olamadığı ve eskiye nazaran daha fazla yatakta kaldığı için bası yarası 1. Evre olarak oluştu. Derhal boru tipi havalı yatağı kullanıma soktuk. Tahriş görünümü 2 -3 günde kayboldu. Şimdi doktorunun verdiği kremler ve barrier kremleri uyguluyoruz.
Yanıtla
İrem AKKAYA
İrem AKKAYA 1 Temmuz 2020 üzerinde 17:38 de (Düzenle)
Semra Özkan, merhaba. Çok geçmiş olsun, hastanıza acil şifalar dileriz. Bu tarz yatakları kullanmak sürekli yatan hasta için önemli. Yatak yarasını başında fark etmeniz sizin için avantajlı olmuş. Yarayı sürekli takipte kalın ve büyümesine izin vermeyin.
Yanıtla
cemil cabir ertuğ
cemil cabir ertuğ 10 Haziran 2021 üzerinde 20:54 de (Düzenle)
plusmed eska seti( baklavalı havalı yastık ) 2 hava çıkışından birisinden hava gelmiyor, dolayısyle yanlız tek taraf şişiyor, yerini değiştirince diğer şişmiyen taraf şişiyor , yani tek taraflı şişiyor, bu normal mi?
Yanıtla
İrem AKKAYA
İrem AKKAYA 11 Haziran 2021 üzerinde 10:24 de (Düzenle)
Cemil Cabir Ertuğ, merhaba. Yetkili bir teknik servise göstermelisiniz.
Yanıtla
Derya
Derya 11 Nisan 2022 üzerinde 00:00 de (Düzenle)
Yatalak hastalarda.en dikkat edilmesi gereken konu sık sık alt değişimi idrar asitli olduğu için uzun süre temasta basi yarasi oluşturuyor.islak mendil kullanmak zorunda kaldığımız zamanda bile su ile muhakkak silin hatta günde bir kere elma sirkeli ılık su ile silin ve çinko lu kremler kullanin
Yanıtla
Umut UZAN
Umut UZAN 12 Nisan 2022 üzerinde 16:05 de (Düzenle)
Derya, merhaba. Bilgilerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederiz. Sağlıklı günler diliyoruz.