Önemli bir sağlık sorunu olan uyku apnesi, bazı durumlarda cerrahi operasyonlar ile tedavi edilebilmektedir. Ancak, cerrahinin yetersiz kaldığı durumlar oluşabilir. Operasyondan 1 veya 2 yıl kadar sonra hastalığın tekrar ortaya çıktığını söyleyen hastalar da vardır. Hekimler, cerrahi tedavinin yetersiz kaldığı veya sonuç vermediği durumlar için CPAP, OTOCPAP veya BPAP gibi solunum cihazlarını önermektedir. Bunun dışında, KOAH gibi süreklilik arz eden akciğer hastalıklarının tedavisinde ise BPAP veya BPAP ST gibi solunum cihazları kullanılır. Kronik akciğer hastaları ömür boyu cihaz kullanmak zorunda kalabilir. Hastalıkların çeşidine ve seviyesine göre hangi cihazın kullanılacağı hekimler tarafından belirlenir. Cihazlar, üst solunum yollarını sürekli olarak açık tutmak ve akciğerlere yeterli seviyede hava gitmesini sağlamak için basınçlı hava üretir. Bu tip tedaviler diğerleriyle kıyaslandığında çok daha az yan etki gösterir. Yine de bazı durumlarda oluşabilen yan etkiler tedaviyi olumsuz etkileyebilir. Hatta hastanın tedaviden tamamen vazgeçmesine bile neden olabilir.
Solunum cihazları kullanılırken bazı sorunlar yaşanabilir. Bu sorunlar çoğunlukla bilgi eksikliğinden kaynaklanır. Cihazların aksesuarlarını takıp çıkarırken nelere dikkat edilmesi gerektiği, cihazın menüsünde bulunan kullanıcı ayarlarının ne işe yaradığı ve nasıl değiştirildiği, maskenin nasıl kullanıldığı, ısıtıcı nemlendiricinin nasıl ayarlandığı, cihazı ve maskeyi temizlerken neler yapılması gerektiği gibi hususlar tedavinin en başında öğrenilmelidir. Solunum cihazını kullanmaya başlamadan önce detaylı şekilde kullanım eğitimi alınmalıdır. Ayrıca kullanım kılavuzları dikkatle okunmalıdır. Bu sayede, birçok sorunun önüne geçilebilir ve tedaviye kesintisiz şekilde devam edilebilir.
CPAP-BPAP gibi solunum cihazlarının çok fazla yan etkisi bulunmamasına rağmen kimi zaman yanlış kullanımdan, kimi zaman yüze uygun olmayan maske seçiminden, kimi zaman da hastanın cihazla uyumunun sağlanamamasından kaynaklanan bazı sorunlar yaşanabilir. Cihazlar, basınçlı havayı kullanıcının solunum yoluna doğru iletir. Soluk borusu (trake) ve yemek borusunun girişleri yan yana olduğu için havanın bir kısmı hastanın yemek borusundan midesine doğru gidebilir. Bu nedenle, cihaz kullanımı sonrasında hastalarda şişkinlik ve gaz problemi oluşabilmektedir. Kullanıcıların hepsi olmasa da bazıları bu durumun çok ciddi sıkıntılar oluşturduğunu belirtmektedir. Sırf bu nedenle cihazı kullanamayan ve tedavisi kesintiye uğramış hastalar dahi vardır.
Midede oluşan gaz sorunun ana nedenlerinden biri hava yutmaktır. Yemek yerken veya sıvı tüketirken kontrolsüz bir şekilde hava yutulabildiği gibi, ağız yapısına uygun olmayan takma dişlerin kullanımında da aynı sorun oluşabilmektedir. Tıpkı bunun gibi, CPAP-BPAP kullanımında tercih edilen maskenin yüz yapısına uygun olmaması veya doğru ayarlanmaması da kontrolsüz hava yutmaya neden olabilir. Nazal, ora-nazal, oral, burun yastıkçıklı veya tüm yüz olması fark etmez, bütün maske çeşitlerinde bu sorun yaşanabilir. Bu nedenle yüz şekline en uygun maskenin tespit edilip kullanılması gerekir. Doğru maske seçimi birçok sorunun oluşmasını engeller. Tedavinin sürekliliğinde en önemli faktörlerden biri hastaya uyumlu maskedir.
PAP cihazlarının çeşitleri mevcuttur. Hastalığın tipi ve seviyesine göre CPAP, OTOCPAP, BPAP ve BPAP ST gibi cihazlar tercih edilir. Bu cihazlarla yapılan tedaviler diğer tedavilere göre daha az yan etkiye sahiptir. Normal koşullarda cihazların ürettiği basınçlı hava, maske vasıtasıyla solunum yoluna iletilir. Ancak bazı durumlarda yemek borusundan mideye giderek gaz ve şişkinlik şikayetlerine neden olabilir. Non-invaziv, yani maskeyle uygulanan solunum cihazı kullanan hastalardan gelen şikayetler göz önüne alındığında bu cihazların midede gaz şikayetine neden olduğu kanısı oluşsa da, bilimsel olarak yapılan herhangi bir araştırma şimdilik bulunmamaktadır. Bu sorunun nasıl ve neden oluştuğu bilimsel olarak tespit edilemediği gibi çözümü de net olarak ortaya konulamamıştır. Şikayetler ve çözüm önerileri tamamen tecrübelerle ilişkilidir.
Yorumlar
Birol Dizdar - 17 Ağustos 2020 16:50
Uyku apnesi teşhis ve tedavisinde uyku tetkikleri yapıldığını biliyoruz. Acaba pandemi nedeniyle b u tetkiklerin yapılmasından dolayı hastada gizli kalmış korona varsa polisomnografilerde takılan sensörlere bu virüs daha evvel korana virüslü bir hastaya uygulanmışsa ve sensörler gerekli şekilde dezenfekte edilmemişse diğer hastaya da bulaşma riski çok fazladır. Aynı risk ve daha da fazlası titrasyon terpide de mevcuttur.Ayrıca titrasyonda basınçlı hava akçiğerlere gideceğinden hastada gizli kalmış virüs varsa bu açığa çıkacak ve hasta hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalacaktır.Bu nedenle titrasyona tabi olacak hastalarda görülür şekilde virüs emareleri olmasa bile bu hastalara titrasyondan evvel muhakkak virüs taması apılması geekir. Ancak yaptığım araştırmalarda muayyenehanesinin bir kısmını uyku tetkiki için düzenlemiş doktorların hastalarını virüs taraması yaptırmadan titrasyon yaptığı sanılmaktadır. Sağlık bakanlığın bu konuda acilen düzenleme yapması gerekir.
Sesan - 18 Ağustos 2020 12:52
Birol Dizdar, merhaba. Dikkatiniz ve yorumunuz için teşekkür ederiz. İnsan sağlığını tehdit eden her durum için özellikle pandemi döneminde Sağlık Bakanlığı tarafından gerekli önlemler alınmalıdır. Laboratuvarlarda veya muayenehanelerde bu önlemler sıkıca uygulanmalıdır. Aksi halde Uyku Apnesi veya birçok kronik rahatsızlığı olan kişiler için bu durum 1. dereceden tehdit haline gelir.
ali ihsan celik - 23 Kasım 2020 11:13
Selamün aleyküm hocam.evet şişlik bendede oluyor ama başka bir sorunum daha var .uyurken neden nasıl anlamıyorum kulağımda uyanınca uğultu çınlama oluyor .maske takmadan uyursam dahada çok oluyor taksamda oluyor.dis çene cerrahisi ne gittim bir şey bulamadılar.cene yapım bozuk alt çenem önde gece düşlerimi sıkıyorum hatta disimide kırdım .gece dış plastiği yaptılar ama bu uyurken oluşan çınlama uğultu gitti.bilginiz varmı aceba teşekkürler
Sesan - 24 Kasım 2020 12:27
Ali İhsan Çelik, merhaba. Diş sıkmasına bağlı çene kasları kasıldığı için kulak bölgesinde bir uğultuya ve çene ağrısına sebebiyet verebilir. Diş sıkması için doktorunuzun önerdiği şekilde diş plağı kullanabilirsiniz.
Tekin - 17 Ocak 2023 15:34
Merhabalar, benim kilom yok ama alt çenem geride ve küçük dil köküm büyük olduğu için sırt üstü yattığımda uyku apnem başladı, testler sonucunda hava basınç ayarlı cihaz verdiler, resmed 10 ve iki tane hem burun hemde agız burun silikon maskesini aldım ama cihazı karnımda oluşan gaz nedeniyle 6 aydır kullanamıyorum, burun içi radyo frekans ile yakıldı, horlama için cerrahi operasyon uygun değilmiş, cihazı taktığımda sabah karnımdaki gaz ağrısından dik duramıyorum, saatler sonra gazı atınca kendime geliyorum hem bir ton para ve zaman harcadım hemde bu soruna bir çözüm bulamadım ne yapacam bilemiyorum yeni bir çözüm varmı diye buraya yazdım, herkese sağlıklı günler dilerim.