Sağlık Bakanlığı Evde Sağlık Hizmetlerinden Nasıl Faydalanılır?
Evde hasta bakımı oldukça zorlu ve uzun soluklu bir süreçtir. Aileleri hem manevi hem de maddi olarak etkiler. Evde bakım ve tedavi sürecinde hastanın sağlık tetkikleri de kesintisiz şekilde devam etmelidir. Bunun için hastanın belirli aralıklarla hastaneye gitmesi gerekir. Yatalak bir hastanın hastaneye götürülmesi veya bir yerden başka bir yere transferi çok zordur. Sağlık Bakanlığı’nın sunduğu Evde Sağlık Hizmetleri , bu konuda yaşanan bazı sorunları bir nebze hafifletmektedir. Rutin sağlık kontrollerinin evde yapılabiliyor olması hastalar ve hasta yakınları için konfor sağlamaktadır. Rapor ve reçete işlemleri de Evde Sağlık Hizmetleri kapsamında yapılabilmektedir. Ücretsiz olan bu hizmet, “Evde Sağlık Hizmetleri Başvuru Formu” ile kamu kurumlarından talep edilebilir.
Sağlık Bakanlığı Evde Sağlık Hizmetleri Türkiye’nin her ilinde aktiftir. Kamu hastanelerinde özel olarak kurulmuş birimler tarafından bu hizmetler verilmektedir. Hizmetleri alabilmek için öncelikle 444 38 33 numaralı telefon hattı aranarak kayıt yapılmalıdır. Bunun dışında hastanın kimlik bilgileri, raporu ve Evde Sağlık Hizmetleri Başvuru Formu ile il sağlık müdürlüklerinin ilgili birimlerine, aile hekimlerine veya kamu hastanelerinin evde sağlık hizmetleri bölümlerine başvuru yapılmalıdır. Müracaat, hastanın kendisi ya da hasta yakını tarafından yapılabilir. Formdaki bazı kısımlar, hastanın aile hekimi tarafından düzenlenmelidir. Müracaat sonrasında yapılan incelemeyle uygun kriterdeki hastalara evde sağlık birimleri tarafından bu hizmet verilmeye başlanır.
Evde bakım birimlerinin yaptığı ziyaretlerde öncelikle hastaların tıbbi geçmişleri incelenir. Kullandıkları ilaçlar ve tıbbi cihazlar değerlendirilir. Kan şekeri ve tansiyon ölçümleri yapılır. Genel fiziki muayene yapılır. Vücudunda yara olan hastaların pansumanları ve yara bakımları yapılır. Bası yarası bulunan hastalar yara bakım takip programına alınır. İhtiyaç halinde sonda uygulaması veya değişimi yapılır. Güncellenmesi gereken rapor ve reçete işlemleri takip edilir. Hastanın, evden sağlık kurumuna veya sağlık kurumundan eve transfer edilmesi gerekiyorsa bu işlem “Evde Sağlık Hizmetleri Hasta Nakil Ambulansları” tarafından gerçekleştirilir.
Evde Sağlık Hizmetlerinden Kimler Faydalanabilir?
Bu hizmet, evde diğer aile bireyleriyle birlikte yaşayan veya kimsesiz, yaşlı, engelli, felçli, yatalak veya hayatını başkalarına bağımlı olarak idame ettirmek zorunda olan bakıma muhtaç bireylere; KOAH gibi solunum sistemi hastalığı olan bireylere; evde bakım gerektiren kanser hastalarına; yatağa bağımlı hale gelmiş ileri derecedeki kas hastalarına; hastaneden taburcu edilen ve tedavisine evde devam edilmesi gereken hastalara; kaza geçirmiş olup kısa süreli hemşirelik hizmetlerine gereksinim duyan hastalara verilebilir.
Evde Sağlık Hizmetlerinin Kapsamı
Evde sağlık hizmetlerinin kapsamı aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:
-
Hastaya konulmuş olan tanı ve hastanın planlanan tedavisi çerçevesinde, bulunduğu ev ortamında muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi.
-
İlacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, uzun süreli kullanımı sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçete edilmesi.
-
Tıbbi cihaz ve medikal malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması.
-
Hastanın ve ailesinin, evde bakım sürecinde üstlenebilecekleri görevler ile hastalık ve bakım süreçleri hakkında bilgilendirilmesi.
-
Hastaya, evde kullanması gereken tıbbi cihaz ve ekipmanlar konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetlerin verilmesi.
-
Gerekli görülen hallerde hastanın ilgili sağlık kuruluşuna ve/veya sağlık kuruluşundan evine transfer hizmetlerinin verilmesi.
Evde Sağlık Hizmetlerinin Birimleri
Sağlık Bakanlığı tarafından evde sağlık hizmetlerini vermek üzere 3 tip birim oluşturulmuştur:
-
T Tipi: Toplum sağlığı merkezlerine bağlı olarak kurulan birimlerdir. Evde sağlık hizmetlerini öncelikli olarak sunmakla görevlidir.
-
H Tipi: Hastanelere bağlıdır. Öncelikli olarak uzman hekim konsültasyonu, fizyoterapi gibi T tipi birimler tarafından verilmesi mümkün olmayan hizmetlerin sunumuyla mükelleftir.
-
D Tipi: Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri bünyesinde kurulan birimlerdir.
Bir Hasta Yakınının Tecrübeleri
Bir hasta yakınının bana ilettiği mektubu aşağıda paylaşıyorum. Sayın Nurettin Metin, tecrübelerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim.
Sayın Celil Çağlar Özlü,
İyi niyetli gayretleriniz için teşekkür ederim. Size yılların tecrübesi ile evde bakım hizmetlerinin yapısı ile ilgili bilgi ve tecrübelerimi aktarayım, siz de paylaşımda bulunun.
Evde bakım hizmetleri adıyla örgütlenen kurumdan en iyi yardımı alacak olanlar sadece yaşlı ve hem yaşlı hem yatalak hastalardır. Ayrıca ekipler, sadece mesai saatleri içinde çalıştığı için aciliyeti olmayan hastalara hizmet veriyorlar. Ancak benim oğlum gibi ventilatörlü hastalar için hiç ama hiç yararları olmuyor.
Öncelikle hasta nakil araçları donanımlı (hasta taşıma gereçleri, oksijen donanımı ve solunum cihazları) değil ve araçta yetkili doktor ve hemşire yok. Kısaca sadece nakil aracı, ambulans değil. Ayrıca her hastanede bir hemşireleri var ve hemşirenin yaptığı tek işlem hasta girişini sizin yerinize yapmak, o kadar. Hastanedeyken yanınızda değiller ve yol gösterici olmuyorlar. Hastanede kendilerine tahsis edilen odalarında oturuyorlar. Eğer ısrarcı olursanız taşeron firma elemanlarından birini sizin yanınıza veriyorlar. Bizim gibi hastalar için tek çözüm yolu 112 acil servis ambulanslarıdır.
Diğer konu da evlere gelip yatak yarası pansumanlarını yaptıkları ve rapor çıkarılmasına yardımcı oldukları sadece bir şehir efsanesidir. Bu tür hizmetlerin tamamını aile hekimleri yerine getirmektedir. Evde bakım hizmetleri kuruluş amacı güzel olan ama uygulamada en azından İzmir’de iflas etmiş bir uygulamadır. Reklamlarda gösterilen görüntüler tamamen reklamdır. Bu benim İzmir’deki uygulama hakkındaki yaşadığım ve birebir tanıklığım olan konulardır. Ancak Ankara’da bu uygulamanın daha düzenli yürüdüğünü orada yaşayan yakınlarım belirtiyorlar.
Dileğim her yerde ve her hasta için bu sistemin çalışır olmasıdır. Yine de yararlı olabildiği insanlar adına sevindiren bir uygulamadır. Saygılar.
Nurettin Metin