Stres ve İnsan

Stresli geçen bir günün ardından, stres konusunu ele almak isterim. Bu makalede stres ve türleri, stresin yol açtığı hastalıklar, stresten korunmak gibi başlıkların altını dolduracağınız. Medikal Bulut olarak sizlere her zaman en iyi ve en kaliteli bilgiyi ulaştırma gayesindeyiz. Bu konunun herkese faydalı olması dileğiyle, incelemeye başlayalım.

Stres ve insan nasıl buluşur?

Düşünün ki: bir yol da gidiyorsunuz. Yolda ne trafik var nede gitmek istediğiniz yerde sizi acilen bekleyen. Sonra birden bire bir telefon geliyor, arayan anneniz. İlaçlarının bittiğini söylüyor. Eczanenin kapanmasına tam 20 dakika kalmış. Eczaneye kestirmeden gitmek için bir yola sapıyorsunuz, fakat o yol da bir kaza olmus. Ve bütün sürücüler orada mağdur. Kalp atışınınız bile değişir böyle durumlarda. Stres yakanıza yapışır. Yapmak istediğiniz ve yapamadığınız her şey bir stres olarak döner vücudunuza. Yani güzel giden veya gitmesi gereken şeylerin, olumsuz ilerlemesi stresin ta kendisidir.

Bütün stresler aynı mıdır?

Bunun cevabı aslın da basit. Fiziksel stresler ve duygusal stresler birbirinden ayrılır. Tıp dilinde İki stres türüne de stresör denilir. İki stres türünden de örnekler verelim. İlk olarak duygusal stresleri ele alalım. Mesela sevgilinizin size karşı soğuk davranması, bir ayrılık sinyali uyandırabilir sizde. Ben ne yapacağım? Onu sevdiğim gibi kimi sevebilirim ki ben? Gibisinden, stresi ortaya çıkaran sorular, aslın da duygusal stresin izlerini taşır. Fiziksel stresler den bir örnek verelim. Mesela zor bir ameliyat öncesin de fiziksel stres sıklıkla yaşanır. Acaba acıyacakmı? Gibi korkular fiziksel stresin ilk sesleridir. İkisinin de üstesinden gelmek için sakin ve olumlu bir bakış açısına sahip olmamız gerekir.

Stresin evreleri nelerdir?

Aslında soğuk kanlı karakterler için bu sadece iki evreden oluşur. Kişiden kişiye göre değişir bir durumdur. Ancak biz en duygusal ve narin karakterler üzerinden ele alacağız bu konuyu.

İLK EVRE - ŞAŞKINLIK

Bu evrede insanlar olumsuzluk karşısında şaşkınlık hissiyatı duyarlar. Korkarlar ve panik olurlar.

İKİNCİ EVRE - AYAK UYDURMAK

Bu evrede sorunu büyütmeyen, sorunlar yerine çözümleri konuşan, bunun da üstesinden geliriz, biz neler gördük? Hey gidi hey diyebilen insanlar stres evresini tamamlar. Ancak bunu diyemeyenler için evre yeni başlıyor diyebiliriz.

ÜÇÜNCÜ EVRE - UYUM SORUNU

Bu evrede, korkan ve panik olan insanların, sorunu kabul edememesi söz konusudur. Bu evrede genellikle kişinin kendine sorduğu sorular. Ben bunu hak edecek ne yaptım? Suçum günahım neydi? Benim gibi bir adama bu yapılır mı? gibi sorulardır.

SON EVRE - PES ETMEK

Bu evrede strese yenik düşer kişi. Uyku uyuyamaz, sağlıklı düşünemez, havlu atar ve teslim olur. Allah kimseyi bu evreye ulaştırmasın.

Stres uzun süreli yaşandığı taktirde hastalık sebebi olur.

Stresin sebep olduğu bir çok hastalık vardır. Bunun başında depresyon gelir. Aşırı baş ağrısıda stresin yol açtığı sağlık sorunlarındandır. Genel olarak stres çeken insanlar zayıflar ama bazen tam tersi aşırı kilo da alabiliyorlar. Aslında pek çok sağlık sorunun da başın
da stres gelir: hazımsızlık, mide bulantısı, uyku problemi gibi. Saç dökülmesi genel olarak ırsi bir durum olsada stresten saçı dökülmüş çok insan vardır. Ayrıca sigara, alkol veya madde gibi şeylerde teselli aratanda bir bakıma strestir. Kısacası stres tüm hastalıkların anasıdır.

Stresten kurtulamak isteyenler ne yapmalı?

Aslında bu sorunun cevabını vermek için yıllarca okumuş doktorlar vardır. Yıllarca araştırmış ve ortaya ömrünü koymuş bir çok insan. Öncelikle onlara saygı duyduğumu, benim düşüncelerimin onların ki kadar isabetli olmayacağını belirtmek isterim. Fakat bu konuda herkesin bir bencesi vardır. Bana göre stresin üstesinden olumlu yaklaşımlar gelir. Bu makalede çokca örnek verdim. Duygusal stres örneği mesela: “sevgilinizim size soğuk davranması, ayrılık sinyalleri uyandırabilir” demiştim. Bunun karşısında ancak olumlu bir düşünce stresle baş edebilir. Örneğin: soğuk davranmasını ayrılığa maal etmek yerine, bu gün yorulmuş olabilir. Biraz dinlensin kendine gelsin bakalım. düşüncesine sahip olabilen, karamsarlığa izin vermeyen insanlar için stres tehlike arz etmez.

Paniğe kapılmak yerine sakin ve soğukkanlı olmak stres karşısında etkili bir yaklaşım olabilir. İlk verdiğim örnekde “Eczanenin kapanmasına 20 dakika var” demiştim. Buna karşılık “varsa var canım, yoksa nöbetçi buluruz” diyebilmek çok önemlidir. Bu sayede hem seyir güvenliğimizi riske atmayız hem de stresten korunmuş oluruz o durumda. Yani stresin reçetesi, sağukkanlı bir tavır ve olumlu bakış acısıdır.

Stres durumu elimizde olmayan sebeplerle ortaya çıkar aslında. Bunu engellemek de son derece zordur. Kişi kendini telkinlerle sakinleştirmeye çalışsa bile bu durum bazen işe yaramayabilir. Stresle başa çıkmanın yollarından bir tanesi yazmak olabilir. Duygularınızı bir deftere yazarak ifade edebilirsiniz. Yazarken aklınızdan pek çok düşünce geçeceği için farkındalık seviyeniz de artabilir, stresin asıl kaynağını bulmanızda yardımcı olabilir.

Günümüzdeki yaşam şartlarında stressiz bir insan bulmak çok zor olabilir. Stres kendi kendine oluşan bir durum değildir. Bunu tetikleyen etmenler vardır. İş, okul, aile hayatı ve birçok buna benzer durum stresi oluşturan etmenler arasındadır. Bunun çözümü de herkeste farklı şekilde olur. Herkes stresle nasıl başa çıkabileceğini kendi bulmalıdır. Bir kişinin uyguladığı çözüm başka bir kişi için uygun olmayabilir veya daha fazla strese sokabilir