Ülser Nedir?
Ülser bir doku kaybıdır. Çok sık rastlanan bir mide rahatsızlığı olarak bilinir ve Türkiye’de her 5 kişiden birinde görülür. Ülser hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülen bir rahatsızlıktır. Mide veya onikiparmak bağırsağının tahrip edilmesi sonucu oluşur. Bu tahribe sebep olan şeyler ise mide asidi ya da pepsin gibi sıvılardır. Doku kaybı daha derinlere inip yaralar oluşmasına sebep olabilir. Bu yaralara Enflamasyon adı verilir.
Enflamasyon bir çeşit iltihaptır ve çoğunlukla onikiparmak bağırsağında görülür. Bağışıklık sisteminin yaralanma, iltihaplanma ve yabancı mikroorganizmalar gibi uyarıcılara verdiği tepkidir. Bağışıklık sistemindeki damarlar genişler ve kılcal damarlara daha çok kan pompalamaya başlar. Bu yüzden kılcal damarların geçirgenliği artar ve organizmalar bu kılcal damarlardan dokulara geçer. Enzim kesecikleri ile organizmaları yok etmeye çalışırlar.
Nikotin, alkol, kafein ülser yapıcı değişiklikleri hızlandırır. Ülser genetik olarak gelişen de bir hastalıktır. Eğer ailenizde ülser varsa sizde de olma ihtimali yüksektir.
Peptik ülser: Hem midede hem de onikiparmak bağırsağında oluşan bir çeşit mide yarasıdır. Bu yara mide ve bağırsağın koruyucu katmanının hasar aldığını gösterir. Hasar sonucunda sindirim sıvıları, bağırsak ve mide dokularına zarar verir.
Duodenal ülser: En çok görülen ülser çeşididir ve onikiparmak bağırsağında görülür. Ağrı göğüs kemiğinin hemen altındaki bölgede oluşur. Hasta ağrıyı aç kaldığında hissetmeye başlar ve bir şeyler yiyip içmeden geçmez.
Ülserin Belirtileri
Ülserin birçok çeşit belirtisi vardır ve bu belirtiler acı verebilir. En sık görülen belirtisi karnın üstündeki yanmadır. Bu öğün aralarında kendini gösterdiği gibi geceleri de uykuda rahatsızlık verebilir. Başlıca belirtileri:
-
Şişkinlik
-
Gaz
-
Bulantı
-
Hazımsızlık
-
Sık acıkma
-
Mide ağrısı
Ülserin Tedavisi
Tedavinin amacı acıyı hafifletmek ve ülseri iyileştirmektir. Tedavi ülserin tekrar nüksetmesinin önüne geçer.
Öncelikli olarak başlanan tedavi ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi ülserin çeşidine göre değişiklik gösterir. Ülser helicobacter pylori nedeni ile oluştuysa yaygın olarak antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunun dışında bazı asit salınımı azaltan ilaçlar da kullanılır. Bunlar H2 bloker ilaçlardır. İlaç kullanımında en önemli nokta tedavide iyileşmeye yönelik belirtiler görüldüğünde ilacın kullanımının bırakılmamasıdır. Hekim karar vermedikçe ilaç kullanımı bırakılmamalıdır.
İlaçların yeterli gelmediği durumda uygulanacak tedavi ameliyattır. Ameliyatla ülserli bölüm çıkartılır ve bağırsakların sağlıklı bölgesinden bir parça alınarak yaralı bölgeye dikilir.
Venöz Ülser Nedir?
Venöz ülser diğer adıyla bacak ülseri, ağrılı ve kötü kokulu yaralardır. En çok karşılaşılan toplardamar hastalığıdır. Topardamar vücuttaki kirli kanı taşır. Venöz ise toplardamardaki kanın kalbe değil de ters yöne akmasına sebebiyet verir. Venöz ülser yaşam kalitesini azaltır ve tedavisi de zordur. Bu yaralar hastanın bacaklarını şişirir. Damarların belirgin hale gelmesine de varis denir.
Venöz Ülser Neden Olur?
Çoğunlukla kan pıhtısından veya varisten kaynaklanır. En sık karşılaşılan nedenleri şunlardır:
-
Varis hastalığı
-
Damarlarda kan pıhtısı bulunması
-
Obezite
-
Hamilelik
-
Kasların güçsüz kalması
-
Kanser
Bunlar dışında aslında daha birçok sebebi vardır. Bütün vücudumuza zararlı olduğu bilinen sigara da yine ülser sebeplerinden biridir.
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın en bilinen belirtisi genellikle bacaklarda şişliktir. Şişliğin bulunduğu bölgeye parmağınızı bastırdığınızda içe doğru gittiğini göreceksiniz. Bu çukurluk parmağı kaldırdıktan sonra da kalır. Bacaklarda kaşıntı ve damar genişlemeleri olur. Yine ağrı ve hareket kısıtlaması olur. Bu ağrı ve şişlik bacağın yüksekte tutulmasıyla azalabilir.
Venöz Ülser Tedavisi Nedir?
Yine aynı şekilde venöz ülserin de tedavisi hastalığın neden kaynaklandığına ve hangi derecede olduğuna göre değişir. Birçok tedavi yöntemi vardır.
İlaç tedavisinde aspirin, idrar sökücü ve pentoksifilin ilaçlar kullanılabilir. İdrar söktürücüler bacaklardaki şişliği azaltan ilaçlardır. Aspirin ise bacak yaralarına iyi gelir. Pentoksifilin ülserin iyileşmesi için varis çorabı ile birlikte kullanılır.
Çok bilinen bir yöntem olan varis çorabı da ülser için bilinen tedaviler arasındadır. Varis çorabının özelliği bacağa basınç uygulayarak kan akımına yardımcı olmasıdır. Kullanım açısından rahatlık sağlamak için farklı çeşitleri de mevcuttur.
Kan dolaşımını hızlandırmak için yapılan bazı egzersizler de mevcuttur. Bunların başında bacağı yukarıda tutacak şekilde pozisyon almak gelir. Bu pozisyon bacaktaki toplardamar basıncı azaltır. Günde 3 veya 4 şekilde bu egzersizi yapmak iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Yine günlük olarak yapılacak başka egzersizler de vardır;
-
Sırt üstü yatarak eller boyna geçirilir ve bacaklar karına çekilip bırakılır.
-
Sırt üstü yatarken bacakların altına bir minder konur ve ayak parmakları katlanıp açılır.
-
Oturur pozisyonda iki ayak parmağının üstüne kalkılır ve geri normal pozisyona dönülür.
-
Oturur pozisyonda bacaklar kalça boyuna kadar kaldırılıp indirilir.
Bu hareketleri düzenli olarak günde en az 5 dakika yapmak tedavi sürecini hızlandıracaktır.