Vitaminlerin Etkileri Nelerdir?

Vitaminler

Vitaminler; vücudun yaşamsal faaliyetleri ve metabolik gereksinimleri için hayati derecede önem taşıyıp vazgeçilmez olan, vücutta vitamin çeşidine bağlı olarak üretilemeyen veya yeterince elde edilemediği için mecburi olarak dışarıdan alınması gereken organik moleküllerdir.

Genel olarak vitaminler, yağda veya suda erimelerine göre iki ana gruba ayrılırlar. Yağda eriyen sınıfını oluşturan vitaminler A, D, E ve K vitaminleri olup, bağırsaktan emilerek kana geçer ve karaciğerde birikirler. Söz konusu vitaminlerin bulunduğu yiyeceklerden en bilinenleri ise pişmemiş sebzeler, tahıllar, tereyağı, balık karaciğeri, balık yağı, kaymak ve süt olarak sıralanabilir. Bu grupta yer alan vitaminlerin fazlası karaciğerde biriktiği için eksik tüketilmeleri vücut için ne kadar zararlıysa, fazla alınmaları da bir o kadar zararlıdır. Vitamin eksikliğinden kaynaklanan hastalıklar bilim dünyasında avitaminozlar olarak adlandırılmaktadır.

B ve C vitaminleri ise suda eriyen grubunu oluşturan iki önemli vitamin çeşididir. Bu vitaminler, bağırsaktan emildikten sonra karaciğere geçmeyip böbrek aracılığıyla vücuttan atılır. Bu sebeple fazla alınmaları vücut için herhangi bir tehlike teşkil etmemektedir. Günümüzde folik asit ve B vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen hastalıklar genellikle gelişmemiş ülkelerde ve geri kalmış bölgelerde görülür. Çünkü bu vitaminlerin eksikliği, genel beslenme bozukluğuna işaret eder.

Bütün vitaminlerin yapısı bilim adamları tarafından tek tek belirlenmiş olup, günümüzde tümünü ya da belirli bir kısmını içeren haplar da üretilmektedir. Genel olarak vitamin eksikliğine bağlı hastalıklar gelişen tıp teknolojisi ile birlikte haplar sayesinde tedavi edilebilmektedir.

A Vitamini

Yalnızca hayvanlarda bulunur bu nedenle insan vücuduna mecburi olarak dışarıdan alınmak zorundadır. A vitamini sütte, yumurta sarısında ve balık yağlarında bol miktarda bulunmaktadır. Ek olarak, havuç ve havuca benzer sarı-turuncu renkli sebzeler A vitaminine ait ön maddeleri barındırmaktadır.

Bu vitaminin eksikliği durumunda gözde ve deride keratoz görülür. Bununla birlikte göz akı ve kornea parlaklığını kaybederek kurur. Foliker ve hiperkeratoz da A vitamini eksikliğinde görülen diğer rahatsızlıklardır.

D Vitamini

İnsanlar için en çok önem taşıyan vitaminlerin başında gelmektedir. D2 ve D3 olmak üzere iki çeşidi vardır. Yeni doğan bebeklerde, büyüme çağındaki çocuklarda ve doğumdan sonra emzirme döneminde olan kadınlarda daha çok tüketilmesi gerekmektedir. Bu vitaminin eksikliğinde ortaya çıkan rahatsızlıklar genellikle kemiklerle alakalıdır. Yetişkinlerde kemikerimesi, çocuklarda ise raşitizm görülür.

E Vitamini (Alfa-Tokoferol)

E vitamininin en çok bulunduğu besinler yeşil sebzeler ve tahıllardır. İnsanlarda karaciğerin yanı sıra kalp de dahil olmak üzere kaslarda, böbreküstü bezi kabuğunda ve böbrekte depolanır. Fazlası idrar ve dışkı yoluyla vücuttan atılmaktadır. Bu vitamin çoğu besinde bulunduğundan eksikliği nadir görülür ve kansızlık olarak ortaya çıkar.

K Vitamini

Yeşil renkli sebzelerde, domateste, çam iğnesinde bolca bulunur. K vitamini sadece dışardan alınmak zorunda kalınan bir vitamin olmamakla birlikte bağırsakta bir grup yararlı bakteri tarafından da üretilir. Tıpkı E vitamini gibi, K vitamini eksikliği de çok nadirdir. Az miktarda olması durumunda vücutta çeşitli bölgelerde kanamalara yol açar.

B Vitamini

Suda eriyen bir vitamindir. 15’e yakın farklı çeşidi vardır. Bazı enzim sistemlerinin sindirim etkinliğini yükseltici görev yapar. En bilinen çeşitleri B1, B2, B3 ve B12 vitaminleridir. Bunların arasından özellikle B12 vitamini vücut için büyük önem taşımaktadır ve bu vitaminin eksikliği durumunda kansızlık, sarılık, iştahsızlık, ishal ve zihinsel bozukluklar ortaya çıkar.

C Vitamini

C vitamini insan vücudunda asla üretilemez ve insanlar tümünü dışarıdan almak zorundadır. Turunçgillerde bol miktarda bulunmakla birlikte taze sebzeler, soğan, domates gibi besinler de C vitamini içerir.

Yazıyı indirmek için: Vitaminlerin Etkileri Nelerdir.docx (15.5 KB)

Yazıya ek olarak D vitamini yeterli miktarda alınmadığı takdirde kemik gelişimini olumsuz etkilediği gibi kalp hastalıkları, kanser, diyabet gibi hastalıkların da oluşmasına sebebiyet verebilir. D vitamini eksikliği vücutta ciddi bir sorun yaratabilir. Herkesin bildiği üzere D vitaminini güneşten karşılamak mümkündür. Ama bilinenin aksine çok fazla güneş ışığına maruz kalmak iyi gelmeyeceği gibi deri döküntüsü, kaşınma gibi hastalıklara da yol açabilir.