Hastalıklardan kaynaklanan sebeplerle yatağa bağımlı olan kişiler birçok değişik sıkıntı yaşamaktadır. Sürekli yatmaktan kaynaklanan cilt ve deri hastalıkları oluşabilmektedir. Ayrıca basıdan kaynaklanan yatak yaraları hızla gelişebilmektedir. Sürekli olarak yatağa bağımlı kişilerde kas ve kemik dokusunda azalma oluşabilir. Bu tip hastaların günlük bakım ihtiyaçları da oldukça zordur. Hasta yakınlarına düşen sorumluluk çok fazla olmaktadır. Hem maddi hem de manevi olarak kayıplara yol açan hastalıklar aileleri oldukça zorlamaktadır.
Yatağa bağımlı hastanın fiziksel ve ruhsal birçok ihtiyacı vardır. Hastalıklarıyla ilgili tedavilerine kesintisiz olarak devam edilmesi gerekir. Bir yandan da günlük vücut temizliğinin ve bakımının yapılması şarttır. Eğer hastanın bilinci yerindeyse psikolojik olarak olumsuz etkilenmemesi için bazı önlemler alınması gerekmektedir. Düzenli vücut bakımı bunlardan bir tanesidir. Ayrıca aile, hastaya sevgisini göstermeli ve durumdan şikayetçi olduğunu belli etmemelidir.
Teknolojinin gelişmesiyle birçok medikal ürün artık yalnızca hastanelerde değil evlerde de kullanılır hale gelmiştir. Bu sayede yatağa bağımlı kişilerin hayat standartları bir miktar iyileştirilebilir. Aynı zamanda hastaya bakan kişilerinde işleri kolaylaşır.
Bu yazımızda yatan hasta bakımındaki önemli konuları başlıklar halinde açıklamaya çalışacağız.
Hastanın Vücut Temizliği
Tenimiz bütün bedenimizi kaplar, korur ve en önemli hissetme organımızdır. Yaşlı veya hasta bir bireyin de, eğer bilinci yerindeyse, en önemli iletişim organı tenidir. Ailesiyle veya bakıcısıyla duygusal iletişimi bu sayede kurabilmektedir. Bu yüzden evde bakılan hastaların cilt temizliği çok önemlidir.
Yatağa bağımlı bir hastanın banyo yaptırılması oldukça zordur. Bu sorunun en iyi çözümü yatak içi banyo ürünleri kullanmaktır. Bu sayede hasta yataktan kaldırılmadan bol su ile banyo yapabilmektedir. Tekerlekli sandalyeye oturabilen hastalar için de sudan etkilenmeyen duş sandalyeleri vardır. Hasta bu tip tekerlekli sandalye üzerinde rahatlıkla banyo yaptırılabilir. Banyodan sonra hastanın vücudu iyice kurulanmalıdır.
Yatan hastanın vücut temizliğinde kullanılan banyo lifleri ve temizleme mendilleri gibi ürünlerle de ihtiyaç olan hijyen sağlanabilir. Saç temizliği için saç temizleme boneleri veya saç yıkama ürünleri kullanılabilir. Saç temizleme boneleri mikrodalga fırında ısıtılabilir özelliktedir. Hastanın vücudunda sağlanan temizlik ve hijyen hissi moralini yükseltecektir. Ayrıca bu temizlik sağlık açısından da faydalıdır. Vücut temizlendikten sonra cilde bası yarası önleyici kremler sürülmelidir. Cilt temizliği ve koruyucu kremler sayesinde hasta yatak yarasından korunmuş olur.
Yatak içinde hasta temizliğini kolaylaştıran ürünler:
- Saç Temizleme Ürünleri
- Yatak İçi Banyo Ürünleri
Hastanın Ağız Temizliği
Hastanın ağız içi düzenli olarak gözlenmelidir. Dişlerin durumu, diş eti görüntüsü, yanak, dil ve damağın durumu takip edilmelidir. Renk, nemlilik, mukozanın bütünlüğü, herhangi bir lezyon olup-olmadığı ve ağız kokusu değerlendirilmelidir.
Yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı hastaların bir başkasının yardımına ihtiyacı vardır. İnsanların günlük yaşamında yaptığı birçok şeyi bu tip hastalar yapamamaktadır. Bu nedenle hastanın yakını veya refakatçisi sürekli olarak hastanın isteklerini yerine getirmelidir. Ağız temizliği de bunların başında gelmektedir. Burada amaç ağız içinin sağlığını korumak olmalıdır.
Dişlerin temizliği yumuşak kıllı bir diş fırçası ile yapılabilir. Az bir miktar diş macunu kullanılabilir. Diş macunu kullanıldığında hastanın yutmayacağı bir şekilde fırçalama işlemi yapılmalıdır. Dişler fırçalandıktan sonra gazlı bez yardımı ile ağız içini kurulayabilirsiniz.
Hastanın bilinci yerindeyse ağız bakımından önce yapacağınız işlemlerle ilgili kişiye bilgi verilmelidir. Böylece hastanın da bakıma katılmasını sağlayabilirsiniz.
Hasta Odası Temizliği
Hastanın vücudunun temiz olması kadar odasının temizliği de önemlidir. Çünkü yatağa bağımlı kişiler tüm zamanını aynı odada geçirmektedir. Bu nedenle günlük olarak odanın temizliğinin yapılması hem sağlık hem de konfor açısından önem kazanmaktadır. Ayrıca odada kullanılan medikal ürünlerin de düzenli olarak temizlenmesi gerekmektedir.
Odada klima varsa filtrelerinin haftada bir temizlenmesinde fayda vardır. Ayrıca hasta odası düzenli olarak havalandırılmalıdır. En azından günde 3-4 sefer 5’er dakikalık havalandırma yeterli olacaktır.
Bası Yarası
Yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı hastaların yaşadığı diğer büyük sorunlardan bir tanesi de bası yarasıdır. Hareketsizlik nedeniyle vücutta yaraların oluşması kolay hale gelmektedir. Özellikle yatakla temasın yoğun olduğu bölgelerde cilt üzerinde oluşan basınç daha fazla olur. Uzun süre aynı şekilde yatmak ciltte yaraların açılmasına neden olabilmektedir.
Ciltte oluşan bası nedeniyle bu bölgede kan dolaşımı azalır. Yeteri kadar oksijenlenme olmadığında ise öncelikle dokular üzerinde kırmızı lekeler görülür. Bununla birlikle dışkı da bu bölgeye temas ediyorsa çok hızlı bir şekilde yara oluşur. Daha kötüsü ise yaralarda enfeksiyon oluşmasıdır. Enfeksiyonlu yara hasta için tehlikelidir ve daha zor iyileşir. Hatta ölüme varan sonuçlara neden olabilir.
Hastayı bu tehlikeden korumak için öncelikle yaraların vücudun hangi bölgelerinde ortaya çıktığını bilmemiz gerekmektedir. Genellikle vücut ağırlığını taşıyan yerlerde daha yoğun olarak görülür. Örneğin kuyruk sokumu, kalça, dirsek, topuk ve omuz gibi bölgelerde daha sıklıkla yara oluşmaktadır. Alınabilecek en iyi yöntem sıklıkla hastanın yatış pozisyonunu değiştirmektir. Ayrıca kullandığı çarşaf ve yastığında temiz olmasına dikkat edilmelidir. Bunların sıklıkla değiştirilmesi temizlik açısından önemlidir.
Yatağa bağımlı hastaların büyük çoğunluğunda hasta bezi kullanılmaktadır. Yaygın şekilde kullanılan hasta bezleri deride kızarıklıklar ve yaralar oluşturabilmektedir. Bu nedenle hasta altı temizleme robotu kullanmak oldukça fayda sağlar ve yara riskini yok eder. Böyle bir cihazın kullanılması hem hastaya hem de refakatçisine büyük kolaylık sağlamaktadır.
Fiziksel Aktivite ve Egzersiz
Teknoloji geliştikçe insanların fiziksel aktiviteleri zamanla azalmaktadır. Bunun sağlık açısından tehlikeleri toplum tarafından yeterince anlaşılamamaktadır. Gün geçtikçe daha hareketsiz bir yaşam tarzını benimsiyoruz. Bu durum diyabet, hipertansiyon, obezite, kalp-damar hastalıkları ve osteoporoz gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını artırmaktadır. Bu hastalıklardan korunmak için fiziksel aktivite ve egzersiz şarttır. Hem yetişkinler hem de çocuklar buna dikkat etmelidir.
Sağlıklıyken fiziksel aktiviteyi ve egzersizi yaşam tarzı olarak benimseyen insanlar yaşlandığında veya hastalandığında vücutları diğerlerine göre daha dirençli kalacaktır. Bu da yaşam enerjilerini ve motivasyonlarını daha yüksek tutmalarını sağlamaktadır.
Sağlıklı insanlarda fiziksel aktivite ve egzersiz eksikliği bu kadar soruna yol açarken, yatağa bağımlı hastalarda nasıl problemler oluşturacağını tahmin etmek zor değildir.
Hastaların veya yaşlıların egzersizleri ihtiyaca göre uygulanmalıdır ve bu egzersizler sağlık personeli tarafından belirlenmelidir. Egzersizin tipi, şiddeti, süresi ve sıklığı bireylere göre değişiklik gösterebilir. Egzersizler düzenli ve sürekli olmalıdır. Her uygulama ısınma, germe ve soğuma egzersizleri içermelidir. Emniyetli ve yaralanma riski olmayan hareketler tercih edilmelidir. Ayrıca zevkli ve kolay uygulanabilir olmalıdır.
Uygulanacak egzersizlerde ciltte bası yarası olmamasına dikkat etmek gerekir. Aksi halde yara zarar görebilir.
Egzersiz yapılan ortamın sıcaklığı, havalandırması ve aydınlatılması uygun düzeyde olmalıdır. Ayrıca teri emen ve dar olmayan giysiler tercih edilmelidir. Kişinin hastalığına ve kullandığı ilaçlara uygun şekilde egzersiz programları tercih edilmelidir. Egzersiz esnasında hastanın yeterince sıvı almış olmasına dikkat edilmelidir.
Egzersizlerde eğlence ve motivasyon ön planda olmalıdır. Kişinin sevdiği türden egzersizler tercih edilmelidir. Ayrıca uygun müziklerle eğlence ve motivasyon artırılabilir.
Egzersizler esnasında sık sık pulse oksimetre cihazı ve tansiyon aleti ile ölçümler yapılmalıdır ve hastanın sağlık parametreleri kontrol altında tutulmalıdır. Acil bir durumda egzersize son verilmeli ve hastaya gerekli müdahale yapılmalıdır.
Tekerlekli sandalyede uzun süre oturan hastalar için omuz dışa rotasyon egzersizleri ve çekme egzersizleri dengeleyici özellik taşıdığından bunlara öncelik verilmelidir. Tekerlekli sandalye üzerinde yapılan egzersizlerden önce sandalyenin frenlerinin kilitli olmasına dikkat edilmelidir.
Solunum cihazına bağlı olarak hayatına devam eden hastalarda uygulanacak egzersizler sırasında cihazın bulunduğu yere sabitlenmesi gerekir. Aksi halde uygulama esnasında cihaz yere düşürülebilir.
Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Ne Sağlar?
- Yaşam kalitesini arttırır.
- Fiziksel gücü geliştirir.
- Kalp hastalığı riskini azaltır.
- Yüksek tansiyon riskini azaltır.
- Kandaki kolesterolü dengeler.
- Çabuk yorulmayı engeller.
- Akciğer kapasitesini arttırır.
- Oksijenin akciğerlerden daha hızlı kana geçmesini sağlar.
- Stresi azaltır.
- Motivasyonu arttırır.
- Şeker hastalığı riskini azaltır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Kemik erimesi riskini azaltır.
- Zihinsel uyanıklılığı arttırır.
- Kilo kontrolü sağlar.
- Denge ve koordinasyonun gelişmesini sağlar.
- Kas gücünü arttırır.
- Güven duygusunu arttırır.
- Sosyalleşmeyi sağlar.
Hasta Psikolojisi
Kronik hastalıklar insanların yaşam şeklini değiştirir. Bu tip hastalar için farklı hayat standartları oluşur. Mevcut düzenden farklı bir şekilde yaşamaya başlamak strese neden olmaktadır. Hastalıklarla ilgili her değişim ve uyum sorunu büyük problemlere yol açabilir. Hastaların ve yakınlarının yeni hayatlarına alışabilmeleri ve zorluklarla başa çıkabilmeleri için psikolojik destek almaları gerekir.
Kronik rahatsızlıkların en hafif şekilde atlatılabilmesi erken teşhis ve uygun psikolojik destek ile mümkün olmaktadır. Psikolojik desteğin birinci aşaması hastanın ve hasta yakınlarının hastalık hakkında bilgilendirilmesidir. Bu kişilerin yaşayacakları aşamalar teker teker anlatılmalıdır. Bu sayede hastaların ve yakınlarının endişeleri bir miktar azalmaktadır.
Yatağa bağımlı kronik hastaların refakatini birden fazla kişi üstlenmelidir. Bu tip hastalarla 24 saat ilgilenmek gerekir. Bu durum hasta yakınlarını yıpratabilir. Eğer hasta çevresindeki insanların yıprandığını görürse bu durum hastada mahcubiyet duygusu oluşturabilir. Hastanın bakımıyla ne kadar çok kişi ilgilenirse yıpranma payı da o kadar az olacaktır.
Kronik rahatsızlığı olan hastalar, sinirli, anlayışsız ve sabırsız olabilir. Sürekli rahatsızlıklarıyla ilgilenmekten dolayı hiçbir konuya harcayacak enerjileri kalmayabilir. Hasta yakınlarının yapması gereken hastayı cesaretlendirmek, sosyal ilgi alanlarında onu desteklemek ve en önemlisi onunla empati kurmaktır. Hasta yakını ne kadar empati kurarsa hastaya o kadar şefkatli ve sevgi dolu yaklaşır.
Hasta yakınlarının dikkat etmesi gereken bir diğer önemli husus ise hastanın mahremiyetidir. Bazen yakınları hastaya yardımcı olmak isterken ve onun bakımını yaparken mahremiyetini gözardı ederler. Bu durum hastada rahatsızlık oluşturur. Hastanın mahremiyetine saygı duyarak onun izni ile bakımını yapmak en doğru yoldur.
Medikal Ürünler
Hastaların bakımlarında kullanılan birçok araç gereç vardır. İhtiyaçları belirleyerek gerekli oda donanımları ve medikal gereçler tedarik edilmelidir. Örneğin çok fonksiyonlu bir hasta karyolası hem hastanın sağlığı ve konforu hem de refakatçilerin rahatlığı için gerekmektedir. Kişinin hastalığına göre belirlenecek diğer medikal ekipmanlarda hastanın ve ailesinin konforunu artıracaktır. Ayrıca bazı medikal ürünler olası rahatsızlıkların ve sağlık sorunlarının oluşmasını engelleyecektir.
Sürekli yatan hastaların hareketleri kısıtlı olduğu için iletişim kurmakta zorlanırlar. Bu kişiler için iletişimi kolaylaştıran yazılımlar ve ekipmanlar vardır. Bu ürünlerle hastanın dış dünyayla iletişimi kolaylaşır.
Yorumlar
pınar 24 Ocak 2016 üzerinde 23:08 de
3 yıldır hasta olan akrabamız için medikal malzemeler alıyoruz. bana ulaşırsanız sizden alabiliriz. Teşekkürler.
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 1 Şubat 2016 üzerinde 23:19 de
Pınar,
Merhaba. Öncelikle geçmiş olsun. Sistemle kayıtlı e-posta adresinize bilgileri gönderiyorum. Kontrol edip bize dönüş yaparsanız sevinirim. Bu sayfadan bize ulaşabilirsiniz: İletişim - Sesan
Ürünlerimize olan ilginiz için teşekkürler.
Yanıtla
Uğurcan
Uğurcan 29 Nisan 2016 üzerinde 15:55 de
Ez-Access Ez-Bathe B1000 ürününüzden temin etmek istiyoruz. Hasta yatağı banyosu tasarımı ile gerçekten dikkat çekici ve süper bir buluşa benziyor. Benim ürün ile ilgili birkaç sorum var sadece ürünün gider kısmının doğru olarak çalışması için acaba lavaboya ya da tuvalete ne kadar uzakta olmalı. Ne kadar yüksekte kullanabiliriz? Ürünün sistemi içinde ürüne özel pompası çıkıyor mu? Duş sistemi dahil mi acaba? Gerçi o duş sistemini kurmak çok zor bir şey olmasa gerek. Dönüşünüzü bekliyorum saygılarımla.
Yanıtla
Ulupınar Belediyesi
Ulupınar Belediyesi 3 Mayıs 2016 üzerinde 21:18 de
Merhabalar belediyemizde yatalak hastalar için ücretsiz bakım yapan bir hasta bakıcı servisi oluşturuyoruz. Bu hizmetten belediyemiz sınırları içinde var olan tüm hasta ve yatağa bağımlı kişiler yararlanabilecek. Öncelikle yapmak istediğimiz fakat bir türlü karar veremediğimiz şey bir satın alma listesi oluşturmak. Şimdi acil olan ve hasta bakıcılarımızın yanlarında taşıyabileceği ekipmanlardan ne kadar temin etmemiz gerektiğini anlatan bir liste oluşturmak istiyoruz. Yaklaşık hizmet vereceğimiz 10 hasta var belirlediğimiz . Bunlara 6 ay süre ile yetecek dönemlerde ekipman alacağız. Acaba telefon ile irtibata geçsek bu listede bize yardımcı olur musunuz?
Yanıtla
Cem Burak CANBOLAT
Cem Burak CANBOLAT 21 Haziran 2016 üzerinde 16:37 de
İyi çalışmalar; Sesandan almış olduğumuz solunum destek cihazlarını yatalak annem için kullanıyoruz. Cihazın 9 saat şarj süresi olduğu söyleniyor. Kesintisiz güç kaynağı kullanarak 8 – 9 saat daha uzatmak istiyoruz. Kesintisiz güç kaynağı öneriniz var mı? Kaç VA ya da KVA kullanmalıyız? Kolay gelsin 505 6756293
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 21 Haziran 2016 üzerinde 17:40 de
Ulupınar Belediyesi,
Merhaba. Öncelikle işlerinizde kolaylıklar diliyorum. Çok güzel bir proje başlatmışsınız. Hazırladığınız mevcut listenizi bize e-posta ile gönderirseniz kontrol edebiliriz. Eksik olan ürünler konusunda önerilerimiz olabilir. Hasta bakımında ihtiyaç lan birçok medikal malzeme var. Bazı hastalar spesifik ürünlere de ihtiyaç duyabiliyor. O nedenle hastalıklarında yazılı olduğu ve hastaların genel durumunu belirten bir liste de göndermenizi rica ederim. Böylece hasta bazında ihtiyaç olacak malzemeleri size sunabiliriz. İyi günler dilerim.
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 21 Haziran 2016 üzerinde 17:58 de
Uğurcan,
Merhaba. Ürünü kullananlar genellikle gider kısmında bulunan hortumu bir kova içine koyuyorlar. Kova doldukça boşaltıyorlar veya yan tarafına koydukları diğer boş kovaya doldurmaya devam ediyorlar. Eğer 2-3 metre kadar uzaklıkta başka bir su gideri varsa orası da kullanılabilir. Ürünü istediğiniz yükseklikte kullanabilirsiniz. Su giderinin düzgün çalışması için yaklaşık 80 cm ve üzeri yükseklikte kullanmanızda fayda var. Ürünün paketinde şişirme için kullanılan özel pompası mevcuttur. Ayrıca sprey yıkama ünitesi de vardır. Değerlendirmenize sunarım. İyi günler.
Yanıtla
Celil Çağlar ÖZLÜ
Celil Çağlar ÖZLÜ 22 Haziran 2016 üzerinde 12:02 de
Cem Burak Canbolat,
Merhaba. En az 2.5 kW UPS kullanmanız gerekiyor. Başka sorunuz olursa cevaplamak isterim. İyi günler.
Yanıtla
Yaşlı Destek Merkezi Sakarya
Yaşlı Destek Merkezi Sakarya 27 Ocak 2020 üzerinde 10:25 de
Merhabalar, Sakarya Büyükşehir Belediyesi olarak 3 yıldır yaşlılarımıza bir çok hizmetin yanı sıra kişisel bakım hizmeti de sunuyoruz. Yataktan kalkamayan, yatağa bağımlı yaşlılarımıza da hasta yıkama hizmeti sunmaktayız. Bu hizmetleri alanında uzman Yaşlı Bakım tekniker personelimiz sunmakta. Sizler de eğer 65 yaş ve üzeri yatağa bağımlı ,bakacak kimsesi olmayan Sakarya ilinde ikamet eden büyüklerimizden haberdar iseniz lütfen bizlere de ihbar edin. 444 40 54 (3770 dahili)
Yanıtla
İrem AKKAYA
İrem AKKAYA 27 Ocak 2020 üzerinde 15:34 de
Yaşlı Destek Merkezi Sakarya, merhaba. Sosyal sorumluluk projeniz ve hassas tutumunuz için teşekkür ederiz. Sakarya bölgesinde ikamet eden hastalarımızı size yönlendireceğimizden şüpheniz olmasın.